BAĞLAMANIN YAPIMI

Günümüzde Bağlama Yapımı

İyi bir bağlamanın en önemli özelliklerinden biri de el işçiliği yani ustanın maharetidir. Yurdumuzda en iyi bağlamayı yapanlar arasında Kastamonulu Tekeli Kardeşler her zaman örnek olarak gösterilmiştir. Öyle ki, Tekeli Kardeşler’den bağlama almak için çok uzun zaman önce sipariş vermek gerekmiştir.

Ali (1923), Ahmet (1926) ve Bekir (1933) Tekeli Kardeşler, Kastamonu’nun Hacı Muharrem Köyü’nde doğmuşlardır. Tekeli Kardeşler, ilk bağlamayı 1943’te köylerinde yapmış, 1953 yılında da Kastamonu şehir merkezinde bir atölye açmışlardır.

Ali Tekeli 1944 yılında Çifteler ve Hasanoğlan Köy Enstitülerinde, Ahmet Tekeli Gölköy Köy Enstitüsünde 50 bağlama yaparak öğrencilerin hizmetine sunmuştur. Tekeli Kardeşler, 1944 yılından bugüne binlerce yeni bağlama yapmış, bir o kadar da bağlamayı tamir etmişlerdir. Âşık Veysel, Nida Tüfekçi, Osman Özdenkçi, Ahmet Yamacı, Ahmet Sezgin, Adnan Ataman Şemsi Yastıman, Bayram Aracı, Güray Taptık, İhsan Ozanoğlu, Arif Sağ, İzzet Altınmeşe gibi tanınmış sanatçılar uzun yıllar Tekeli Kardeşler’in bağlamalarını kullanmışlardır.

Tekeli Kardeşler 1977 yılında bir dergide, bağlama yapımı için kullandıkları malzemeleri şöyle açıklıyorlardı:

• Tekne: Dut, karaağaç ve kestanesi. İyi ve net ses verdiği için dut kerestesi tercih edilmektedir.
• Kol: Fırınlanmış ala erik, armut kayın gibi sert keresteler.
• Göğüs: Sık ve düz elyaflı köknar kerestesi.
• Ön ve arka eşikler: Kemik veya manda boynuzu.
• Orta eşik: Sert ağaçlardan herhangi biri.
• Burgular: Kayın kerestesi.
• Peşler: Ardıç, beyaz kavak, ceviz veya suni abanoz.
• Püskül: İpek, renkli ibrişimler. Büyük futbol kulüplerinin renkleri tercih edilmektedir.
• Perdeler: 0.45 mm. naylon iplik.
• Süsler: Hakiki sedeften kıl testere ile kesilmiş motifler.
• Parlatma ve cilalamada: İspirto, gomalak, pomza taşı tozu, vazelin karışımı.
• Teller: Curada 0,15 mm. çelik tel, bağlamada 0,20 mm. çelik tel, divan ve meydan sazında 0,25 ve 0,30 mm. çelik tel.
• Yapıştırıcı: Sıcak kemik tutkalı.

Günümüzde kaliteli malzemeler kullanılarak usta ellerden çıkan bağlamaların fiyatları binlerce liraya çıkmakta ve doğal olarak çok iyi korunması gerekmektedir. İyi bir bağlamayı uzun yıllar boyunca ilk günkü kalitesine yakın korumak için mutlaka kuru bir ortamda saklamak gerekir. Diğer birçok müzik aleti gibi bağlamanın da en büyük düşmanı nemli ve rutubetli ortamlardır.  Keza bağlamanın telleri de çalındıktan sonra nemden ve oksitlenmeden korumak için kuru bir bezle dikkatlice temizlenmelidir.